Warunki życia współczesnych społeczeństw, obok możliwości szerokiego korzystania ze wszystkich do­brodziejstw, jakie przynosi postęp techniczny, sprzy­jają równocześnie powstawaniu nieszczęśliwych wy­padków. Rozwój przemysłu i zatrudnienie wielu milionów ludzi przy obsłudze maszyn i urządzeń technicz­nych, rozwój motoryzacji, upowszechnienie mechani­zacji rolnictwa ? to podstawowe czynniki, które mo­gą być źródłem powstawania nieszczęśliwych wypad­ków, szczególnie w razie nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp), lekceważenia i nieprzestrzegania przepisów drogowych, nadużywa­nia alkoholu, braku nadzoru nad dziećmi itp.

Obok wymienionych czynników, masowe nieszczęśli­we wypadki w okresie pokojowym mogą spowodować katastrofy i klęski żywiołowe, jak: pożary, trzęsienia ziemi, zawalenia budynków, powodzie itp.

Wreszcie trzeba stale pamiętać o możliwości naj­większej z katastrof ludzkości, możliwości wojny. Współczesna wojna niesie ze sobą wszelkie możliwe czynniki powodujące masowe urazy, zranienia, oparze­nia, zatrucia, choroby itp. Narażone na nie będą nie tylko wojska, ale również miliony spokojnych obywa­teli na obszarze całego kraju, w miastach i na wsi.

Musimy sobie zdawać sprawę, że pomimo najwięk­szych wysiłków przywódców państw naszego obozu socjalistycznego i innych poważnych polityków w dą­żeniu do utrzymania pokoju na świecie, trzeba być zawsze gotowym do obrony, bo ta gotowość jest jed­nym z czynników, który wpływa na mniejsze prawdo­podobieństwo wybuchu wojny. Gotowość ta obowią­zuje nie tylko siły zbrojne, ale wszystkich obywateli. Jednym z zadań przygotowania obywateli do samo­obrony jest upowszechnienie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. Jest to jedno z kluczowych zadań Polskiego Czerwonego Krzyża. Prace te idą po dwóch zasadniczych torach. Pierwszy ? to szkolenie jak naj­większej liczby obywateli w umiejętności udzielania pierwszej pomocy w ramach samopomocy i pomocy wzajemnej. Drugi ? to formowanie spośród przeszko­lonych obywateli i członków PCK, społecznych zespo­łów PCK, w celu zapewnienia ludności w sposób zor­ganizowany pierwszej pomocy przedlekarskiej, którą w dalszym toku będziemy również dla uproszczenia nazywali pierwszą pomocą.

Znając podstawowe źródła powstawania nieszczęśli­wych wypadków musimy sobie uświadomić, że nieza­leżnie od tego, jaka była ich przyczyna, w wyniku powstaje mniej lub bardziej ciężkie uszkodzenie ciała, powstaje cierpienie człowieka.

Uszkodzenie ciała lub gwałtowne zaburzenie czyn­ności organizmu w następstwie nieszczęśliwego wy­padku może spowodować natychmiastowe zagrożenie życia, wywołać ciężkie schorzenia prowadzące do śmier­ci lub kalectwa i utraty zdolności do pracy. Umie­jętnie i na czas udzielona pierwsza po­moc może w wielu wypadkach uratować życie poszkodowanemu i zapobiec ciężkim powikłaniom w przebiegu le­czenia. Nieumiejętne natomiast udzielenie pomo­cy może nawet przynieść szkodę ratowanemu lub przy­sporzyć mu cierpień. Udzielenie pierwszej pomocy cierpiącemu jest czynem humanitarnym, przynosi mu ulgę, dodaje otuchy, ułatwia przetrwanie do chwili nadejścia pomocy lekarskiej.

Szczególnego znaczenia nabiera pierwsza pomoc w tych wypadkach, w których pomoc wykwalifikowa­na, a szczególnie lekarska nie może nadejść natych­miast. Tego rodzaju trudne warunki często istnieją na wsi, gdzie może wystąpić trudność z wezwaniem pomocy, trudności dojazdu (np. w górach, duże odległo­ści). Podobne trudności występują nieraz w związku z wypadkami drogowymi.

W warunkach wojennych, przy wielkiej liczbie po­szkodowanych, nawet gdy lekarz jest na miejscu, nie­raz trzeba będzie długo czekać na udzielenie pomocy le­karskiej w odpowiedniej kolejności. Mogą zdarzyć się sytuacje, w których oczekiwanie to może trwać kilka dni. Okres czasu od chwili wypadku do nadejścia po­mocy kwalifikowanej i lekarskiej należy do ratowni­ków udzielających pierwszej pomocy; od ich więc umie­jętności, energii i ofiarności bardzo często zależy życie ratowanego i pomyślny przebieg następowego leczenia.

Trzeba też wiedzieć, że w wypadku urazów maso­wych dobrze zorganizowana i umiejętnie udzielana pierwsza pomoc przedlekarska, poszerzona o opiekę nad poszkodowanymi, odciąża fachowy personel me­dyczny od wielu drobnych czynności, pozwalając mu zająć się przede wszystkim ciężko poszkodowanymi i czynnościami wymagającymi odpowiednich kwalifi­kacji, bez obawy, że pozostała grupa w oczekiwaniu na ich pomoc będzie narażona na cierpienia lub że stan jej ulegnie pogorszeniu.