Znaczenie pierwszej pomocy
Warunki życia współczesnych społeczeństw, obok możliwości szerokiego korzystania ze wszystkich dobrodziejstw, jakie przynosi postęp techniczny, sprzyjają równocześnie powstawaniu nieszczęśliwych wypadków. Rozwój przemysłu i zatrudnienie wielu milionów ludzi przy obsłudze maszyn i urządzeń technicznych, rozwój motoryzacji, upowszechnienie mechanizacji rolnictwa ? to podstawowe czynniki, które mogą być źródłem powstawania nieszczęśliwych wypadków, szczególnie w razie nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp), lekceważenia i nieprzestrzegania przepisów drogowych, nadużywania alkoholu, braku nadzoru nad dziećmi itp.
Obok wymienionych czynników, masowe nieszczęśliwe wypadki w okresie pokojowym mogą spowodować katastrofy i klęski żywiołowe, jak: pożary, trzęsienia ziemi, zawalenia budynków, powodzie itp.
Wreszcie trzeba stale pamiętać o możliwości największej z katastrof ludzkości, możliwości wojny. Współczesna wojna niesie ze sobą wszelkie możliwe czynniki powodujące masowe urazy, zranienia, oparzenia, zatrucia, choroby itp. Narażone na nie będą nie tylko wojska, ale również miliony spokojnych obywateli na obszarze całego kraju, w miastach i na wsi.
Musimy sobie zdawać sprawę, że pomimo największych wysiłków przywódców państw naszego obozu socjalistycznego i innych poważnych polityków w dążeniu do utrzymania pokoju na świecie, trzeba być zawsze gotowym do obrony, bo ta gotowość jest jednym z czynników, który wpływa na mniejsze prawdopodobieństwo wybuchu wojny. Gotowość ta obowiązuje nie tylko siły zbrojne, ale wszystkich obywateli. Jednym z zadań przygotowania obywateli do samoobrony jest upowszechnienie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. Jest to jedno z kluczowych zadań Polskiego Czerwonego Krzyża. Prace te idą po dwóch zasadniczych torach. Pierwszy ? to szkolenie jak największej liczby obywateli w umiejętności udzielania pierwszej pomocy w ramach samopomocy i pomocy wzajemnej. Drugi ? to formowanie spośród przeszkolonych obywateli i członków PCK, społecznych zespołów PCK, w celu zapewnienia ludności w sposób zorganizowany pierwszej pomocy przedlekarskiej, którą w dalszym toku będziemy również dla uproszczenia nazywali pierwszą pomocą.
Znając podstawowe źródła powstawania nieszczęśliwych wypadków musimy sobie uświadomić, że niezależnie od tego, jaka była ich przyczyna, w wyniku powstaje mniej lub bardziej ciężkie uszkodzenie ciała, powstaje cierpienie człowieka.
Uszkodzenie ciała lub gwałtowne zaburzenie czynności organizmu w następstwie nieszczęśliwego wypadku może spowodować natychmiastowe zagrożenie życia, wywołać ciężkie schorzenia prowadzące do śmierci lub kalectwa i utraty zdolności do pracy. Umiejętnie i na czas udzielona pierwsza pomoc może w wielu wypadkach uratować życie poszkodowanemu i zapobiec ciężkim powikłaniom w przebiegu leczenia. Nieumiejętne natomiast udzielenie pomocy może nawet przynieść szkodę ratowanemu lub przysporzyć mu cierpień. Udzielenie pierwszej pomocy cierpiącemu jest czynem humanitarnym, przynosi mu ulgę, dodaje otuchy, ułatwia przetrwanie do chwili nadejścia pomocy lekarskiej.
Szczególnego znaczenia nabiera pierwsza pomoc w tych wypadkach, w których pomoc wykwalifikowana, a szczególnie lekarska nie może nadejść natychmiast. Tego rodzaju trudne warunki często istnieją na wsi, gdzie może wystąpić trudność z wezwaniem pomocy, trudności dojazdu (np. w górach, duże odległości). Podobne trudności występują nieraz w związku z wypadkami drogowymi.
W warunkach wojennych, przy wielkiej liczbie poszkodowanych, nawet gdy lekarz jest na miejscu, nieraz trzeba będzie długo czekać na udzielenie pomocy lekarskiej w odpowiedniej kolejności. Mogą zdarzyć się sytuacje, w których oczekiwanie to może trwać kilka dni. Okres czasu od chwili wypadku do nadejścia pomocy kwalifikowanej i lekarskiej należy do ratowników udzielających pierwszej pomocy; od ich więc umiejętności, energii i ofiarności bardzo często zależy życie ratowanego i pomyślny przebieg następowego leczenia.
Trzeba też wiedzieć, że w wypadku urazów masowych dobrze zorganizowana i umiejętnie udzielana pierwsza pomoc przedlekarska, poszerzona o opiekę nad poszkodowanymi, odciąża fachowy personel medyczny od wielu drobnych czynności, pozwalając mu zająć się przede wszystkim ciężko poszkodowanymi i czynnościami wymagającymi odpowiednich kwalifikacji, bez obawy, że pozostała grupa w oczekiwaniu na ich pomoc będzie narażona na cierpienia lub że stan jej ulegnie pogorszeniu.