Opatrywanie Brzucha
Przystępując do nakładania opatrunku w wypadkach zranień brzucha trzeba pamiętać, że są to jedne z najcięższych zranień, jeżeli drążą do jamy brzusznej. Ranni znajdują się najczęściej w stanie wstrząsu. W razie zranienia naczyń krwionośnych wewnątrz jamy brzusznej lub narządów miąższowych ? następuje krwotok wewnętrzny. Do objawów wstrząsu mogą dołączyć się objawy wykrwawienia, bladość, duszność, zanik tętna. Zranieniom drążącym jamy brzusznej towarzyszy gwałtowny ból, wymioty, napięcie mięśni brzusznych. Z rany mogą być wypchnięte jelita, sieć, wydobywać się mocz. Ranni mogą wymiotować fusowatą krwią, krew może wydobywać się z odbytu lub przy oddawaniu moczu.
Rannych z objawami drążącego zranienia jamy brzusznej należy opatrywać w pozycji leżącej na plecach. Najwygodniejsza jest dla nich pozycja z nieco podkurczonymi w kolanach nogami i nieznacznym podparciem pleców i głowy. Do rozbierania rannego i w czasie bandażowania powinno go unosić trzech ratowników, jeden w okolicy miednicy, drugi pod plecami, trzeci barki i głowę. Do opatrunku należy rozpiąć spodnie (spódnicę) i osunąć je na uda; marynarkę i koszulę odwinąć na klatkę piersiową.
W wypadku rozległych podłużnych (pionowych) ran powłok brzusznych dogodniej jest opatrywać ranę w pozycji leżącej rannego na plecach na płask, ze względu na to, że w tej pozycji nie rozchodzą się brzegi rany.
Rannym w brzuch nie wolno podawać napojów do picia, jedynie można zezwolić na płukanie jamy ustnej.
Należy ich przenosić na noszach stałych lub prowizorycznych, w ułożeniu jak podano powyżej, lub na rękach również w pozycji leżącej. W czasie transportu kołowego również należy układać rannego w opisanej pozycji.
W razie stwierdzenia, że z rany powłok brzusznych wydobywają się jelita, nie wolno ich wpychać do jamy brzusznej. W warunkach polowych należy przykryć jelita jałowym opatrunkiem, osłonić watą i lekko przybandażować. Natychmiast skierować rannego do szpitala. W warunkach lepszych, gdy istnieją możliwości, można przykryć jelita jałowym opatrunkiem i zwilżyć go jałowym roztworem fizjologicznym soli (posiadają apteki). Tak przykryte jelita osłonić watą i opaską.
Przy okazji należy wspomnieć, że w wypadkach silnych uderzeń w okolicę brzucha, zgniecenia, upadku z wysokości, mogą ulec uszkodzeniu jelita, narządy miąższowe, naczynia krwionośne, co również należy do najcięższych uszkodzeń ciała, bo prowadzi do zapalenia otrzewnej lub łączy się z krwotokiem wewnętrznym. Tych poszkodowanych należy również natychmiast przesłać do szpitala.
W okolicy powłok brzusznych i okolicy lędźwiowej umocowuje się opatrunki za pomocą opatrunku śrubowego. Aby zapobiec przesuwaniu się opatrunku, rozpoczyna się obwoje w dolnej części brzucha i co kilka obwojów okrąża się udo i ponownie kłosem wraca się do obwojów brzucha. Można umocować opatrunek do obu kończyn dolnych.
Można również wykonać opatrunek brzucha używając do tego ręcznika lub chusty trójkątnej.