Maska przeciwgaz o w a ludzka przezna­czona jest do ochrony dróg oddechowych, jamy ustnej, oczu i twarzy przed działaniem substancji trujących, promieniotwórczych i bakteriologicznych. Maska skła­da się z pochłaniacza, rury łączącej i części twarzowej. Do przechowywania i przenoszenia maski przeciwga­zowej służy torba.

Pochłaniacz służy do oczyszczania powietrza wdy­chanego z substancji trujących, promieniotwórczych, drobnoustrojów i ich jadów. Część twarzowa oprócz dostarczania powietrza do dróg oddechowych, ochrony twarzy i oczu przed substancjami szkodliwymi osłabia działanie promieni świetlnych.

W celu skompletowania maski przeciwgazowej nale­ży wziąć do lewej ręki maskę właściwą, do prawej rę­ki wkrętkę rury łączącej przykręcając ją do oporu. Następnie część twarzową opuścić w dół, wziąć pochła­niacz do lewej ręki, a do prawej nakrętkę rury łączą­cej. Przykręcić nakrętkę do oporu tak, aby okulary maski skierowane były w tę samą stronę co boczny, podłużny szew na pochłaniaczu. Następnie należy po­chłaniacz włożyć do torby, złożyć maskę właściwą, włożyć lewą ręką rurę łączącą do przegrody w torbie i na wierzch złożoną część twarzową.

Maskę nosi się w położeniu ?marszowy m”. Tor­bę z maską przewiesza się przez prawe ramię, tak aby torba znajdowała się na lewym boku, a klapa zwróco­na była na zewnątrz. Tak należy wyregulować taśmę nośną, aby górny brzeg torby przypadał na wysokości pasa. Następnie należy torbę przesunąć do tyłu, aby nie utrudniała ruchów ręki w czasie marszu.

Przesunięcie maski przeciwgazowej do położenia ?pogotowi a” wykonuje się na komendę ?pogotowie gazówe”. Na tę komendę należy przesunąć maskę na lewy bok, wyjąć z torby taśmę biodrową, okręcić ją wokół siebie w pasie i zawiązać za pętlę. Odpiąć klapę torby maski przeciwgazowej. Przesunięcie maski przeciwgazowej do położenia ?bojowego” wykonuje się na komendę ,,g a z”, sygnał alarmu chemicznego, atomowego lub stwierdzenia przez ratownika napadu chemicznego, atomowego lub biologicznego.

Nakładając maskę przeciwgazową należy: ? zatrzymać oddech, zamknąć oczy,

?    zdjąć nakrycie głowy i przytrzymać między ko­lanami;

?    wyjąć maskę właściwą z torby, uchwycić ją za brzegi części potylicznej w ten sposób, aby kciu­ki były na zewnątrz, a pozostałe palce wewnątrz maski;

?    przyłożyć dolną część maski do podbródka i prze­suwając palce z dołu ku górze wzdłuż części po­tylicznej, nałożyć ją na głowę tak, aby guma

nie marszczyła się, a szkła okularowe znalazły się naprzeciw oczu;

?    zrobić energiczny wydech, otworzyć oczy, zacząć normalnie oddychać;

?    nałożyć nakrycie głowy.

W razie nakładania maski przeciwgazowej w pozy­cji leżącej należy wykonywać to leżąc na prawym boku.

Maskę przeciwgazową zdejmuje się na komendę ,,maski zdjąć”. Na tę komendę należy:

?    prawą ręką podnieść nakrycie głowy, lewą chwy­cić za komorę zaworów (dolna część maski z wkrę­tem rury), odciągnąć maskę nieco w dół i ru­chem ręki do przodu i w górę zdjąć maskę;

?    nałożyć nakrycie głowy;

?           wywrócić maskę właściwą i przetrzeć wewnętrz­ną powierzchnię czystą szmatką lub przesuszyć ją.

Maskę właściwą składa się na komendę ?m a s k ę z ł ó ż”, lub według decyzji własnej ratownika.

W wypadku małego uszkodzenia maski w strefie skażonej należy miejsce uszkodzone silnie przycisnąć do skóry. W wypadku uszkodzenia okularów lub więk­szego rozdarcia maski właściwej należy:

?    wstrzymać oddech, zamknąć oczy i zdjąć maskę właściwą;

?    odkręcić rurę łączącą od pochłaniacza i wziąć je­go kołnierz do ust, zatkać nos i oddychać usta­mi, oczu nie należy otwierać.

W razie przedziurawienia pochłaniacza należy otwór zatkać palcami, połą płaszcza lub szmatką, zalepić chle­bem lub gliną.

W czasie przechowywania torbę z rozkręconą maską przeciwgazową ustawia się na stojaku przegrodą z po­chłaniaczem na zewnątrz. Taśmę nośną układa się zło­żoną w torbie.

W celu właściwej pielęgnacji maski przeciwgazowej należy:

?    ochraniać ją od uderzeń i silnych wstrząsów;

?    nie przechowywać masek przeciwgazowych w miejscu wilgotnym;

?    w żadnym wypadku nie dopuścić, aby do pochła­niacza dostała się woda;

?    nie suszyć i nie przechowywać masek przy ciep­łym piecu, kaloryferach lub ognisku;

? ostrożnie obchodzić się z zaworem wydechowym; jeżeli zawór jest zabrudzony lub skleił się ? na­leży go ostrożnie przedmuchać.

Należy okresowo wyjmować maski z torby, wie­trzyć je i ponownie składać do torby. Pochłaniacz po­winien być zatkany od dołu korkiem gumowym, a otwór górny zakręcony przykrywką blaszaną.

Zabrania się:

?    przechowywać w torbie z maską jakiekolwiek postronne przedmioty;

?    smarować maskę smarem lub wazeliną.

Narzutka ochronna przeznaczona jest do ochrony ciała, ubrania i posiadanego wyposażenia przed dostaniem się na nie środków trujących, pro­mieniotwórczych i biologicznych.

Narzutka może być wykonana ze specjalnego papie­ru, płótna gumowego, ceraty, folii.

Na komendę ?narzutki wdziej” należy obró­cić się twarzą pod wiatr, wyciągnąć z torby i uchwy­cić ją za czołową część kaptura; lekko pochylić się do przodu, narzucić narzutkę na siebie przez wyrzuce­nie rąk w górę i w tył; obrócić się plecami pod wiatr, zaciągnąć poły narzutki.

W celu nałożenia narzutki ochronnej w postawie le­żącej należy prawą ręką narzucić narzutkę na plecy, po czym dokładnie się nią przykryć. Zawsze przed na­łożeniem narzutki nakłada się maskę przeciwgazową.

Na komendę ?narzutki zdjąć” (lub samo­dzielnie po przeminięciu niebezpieczeństwa) należy obrócić się twarzą pod wiatr, unieść narzutkę w górę i rozłożywszy szeroko ręce zrzucić ją tak, aby upadła stroną zewnętrzną na ziemię.

W pozycji leżącej narzutkę zdejmuje się przez pod­niesienie prawej ręki do tyłu z jednoczesnym uniesie­niem się na lewym łokciu.

Nie skażone narzutki ochronne należy złożyć i umie­ścić w torbie; skażone ? należy zniszczyć przez spa­lenie.

Pończochy ochronne służą do ochrony nóg przed środkami trującymi, promieniotwórczymi i bio­logicznymi. Używa się ich podczas przekraczania od­cinków skażonego terenu, do wykonywania prac od­każających, dezaktywacyjnych i dezynfekcyjnych.

Pończochy ochronne wykonane są z tkaniny nagu- mowanej. Pończochy mają taśmy do umocowywania na nogach i występ napiętka do wygodniejszego zdejmowania.

Na komendę ?pończochy wdziej” lub samo­dzielnie ? w razie konieczności ? należy położyć no­sze na ziemi, wyciągnąć pończochy spod pasa, stojąc lub leżąc w miejscu nie skażonym, w samochodzie ? naciągnąć na buty pończochy ochronne i zawiązać ta­siemki zakładając cholewę pończochy z boku do tyłu na zewnątrz, zawiązać tasiemki u dołu.

Na komendę ?pończochy zdjąć” lub samo­dzielnie po przejściu odcinka terenu skażonego należy położyć nosze na ziemi, rozwiązać górne taśmy poń­czoch i ostrożnie zaczepiwszy patykiem za przygoto­wane pętle rozwiązać dolne taśmy; noskiem lewego buta stanąć na występie napiętka pończochy prawej i wyciągnąć prawą nogę do połowy cholewy pończo­chy; noskiem prawego, ze zdjętą do połowy pończochą, stanąć na występie napiętka lewej pończochy, wyjąć lewą nogę z pończochy ochronnej, zrobić krok w tył na miejsce nie skażone i nie dotykając rękoma zrzucić ją z prawej nogi.

Komplet odzieży ochronnej składa się z butów gumowych, rękawic ochronnych, kombinezo­nu ochronnego i uszczelniacza.

Na komendę ?odzież ochronną wdziej” należy:

?    położyć nosze i zdjąć oporządzenie;

?    rozwiązać kombinezon i ułożyć go na ziemi kap­turem do siebie, rozcięciem w górę; z prawej strony położyć rękawice, z lewej maskę przeciw­gazową, but prawy położyć z prawej, lewy z le­wej strony kombinezonu;

?    zdjąć z nóg buty, a w zależności od temperatury ubranie;

?          rozłożyć poły kombinezonu i wciągnąć spodnie, podwinąć mankiety zewnętrzne spodni i nałożyć buty gumowe;

?    opuścić mankiety zewnętrzne spodni na wierzch butów gumowych i zapiąć paski ściągające na mankietach;

?    nałożyć kombinezon wkładając do rękawów ko­lejno lewą i prawą rękę;

?    rozłożyć klapę piersiową i zapiąć na trzy dolne zapinki najpierw prawą, a następnie lewą połę kombinezonu;

-? zapiąć pas kombinezonu, za pas założyć z przodu rękawice i uszczelniacz.

Na komendę ?gaz ” należy:

?    nałożyć maskę przeciwgazową;

?    nałożyć uszczelniacz, następnie naciągnąć kaptur na głowę i zapiąć na nim pasek;

?    rozłożyć klapę piersiową, zapiąć pasek gardłowy i poły kombinezonu na dwa górne guziki; ,

?    podwinąć mankiety rękawów na zewnątrz, nało­żyć pętlę na kciuki obu rąk, nałożyć rękawice ochronne, opuścić na nie mankiety rękawów i za­piąć paski ściągające.

Na komendę ?odzież ochronną zdjąć” należy:

?    odkazić (zdezaktywować, zdezynfekować) buty i rękawice ochronne, w ostateczności wytrzeć je czystą trawą, szmatą itp.;

?    rozpiąć pasek gardłowy, pas, zapinki poły;

?    zsunąć kaptur do tyłu;

?    rozpiąć paski ściągające mankietów spodni i rę­kawów, a następnie podwinąć mankiety ręka­wów;

?    wyjąć z torby maski przeciwgazowej pochłaniacz i przytrzymać go między kolanami;

?    zdjąć torbę oraz maskę przeciwgazową w poda­ny poprzednio sposób;

?    zdjąć rękawice ochronne;

?    wyciągnąć ręce z rękawów, ruchem ramion zrzu­cić górną część kombinezonu ochronnego;

?    zdjąć spodnie razem z butami gumowymi ścią­gając je rękoma od wewnętrznej strony.

Jeżeli spodni nie udaje się lekko zdjąć, należy na­łożyć rękawice ochronne i zdjąć spodnie ujmując je od strony zewnętrznej, najpierw z jednej nogi, a na­stępnie stojąc na tej nodze na wewnętrznej powierzch­ni kombinezonu, zdjąć spodnie z drugiej nogi, po czym zdjąć rękawice ochronne;

?    odejść w stronę nawietrzną od miejsca zdejmo­wania odzieży ochronnej, rozpiąć i zdjąć uszczel­niacz;

?    zdjąć maskę przeciwgazową zsuwając ją kciuka­mi za część potyliczną.

Odzież ochronna lekka wykonana jest z tkaniny nagumowanej i składa się z bluzy z kapturem, spodni z pończochami ochronnymi, rękawic trzy- palcowych i uszczelniacza. Do kompletu należy torba do przenoszenia odzieży i zapasowa para rękawic.